T.C.
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ
MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
FABRİKA PROJE
VE
ORGANİZASYON
DERSİ
DÖNEM SONU PROJE
ÇİVİ ÜRETİM FABRİKASI
FİZİBİLİTE RAPORU
HAZIRLAYAN:
BİZHAN ZHANAMKULOV
151820041088
ESKİŞEHİR 2008
İçindekiler:
1. Ekonomik Değerlendirme
1.1- Yatırımın konusu
1.2- Pazar Durumu
1.3- Fabrika Yer Seçimi
1.4- İstihdam Durumu
2. Teknik Değerlendirme
2.1- Üretim Teknolojisi
2.2-Kapasitesi
2.3- Üretim Akış Şeması
2.4- Makine ve Teçhizatin Cinsi
3. Hesaplamalar
3.1- Sabit Yatırım Tutarı
3.2- Yıllık Gelir ve Giderler
3.3- İşletme Sermayesi
3.4- Toplam Yatırım Tutarı
3.5- Yatırımın Ekonomik Ömrü
3.6.1- Yatırımın Karlığı
3.6.2- Yatırımın Geri Dönüş Süresi
1.BÖLÜM
Ekonomik Değerlendirme
1.1- Yatırımın konusu
Fizibilite raporu için seçilen konu çivi üretimidir. Dünyada insanların gelişimiyle birlike kullandıkları aletlerin gelişmesinde yer alan çivi ilk başlarda tahtadan yapılmış olarak sonradan da demir ve çelikten yapılmaya başladı. Bügünde kullanılan teknoloji tek bir makina ile günde yüzlece hatta binlerce çivi üretmeye başarır. İnşaat ve yapım geliştiğinden ihtiyaç duyulan çivilere talep artmaktadır. Yüksek teknolojiye sahip tezgahları kullanarak SAE standartlarına göre çivi üretimini yapmak istiyoruz.
İmalatta kullanılan hammadde çeliktir. Genelde yerli kaynaklar kullanılacak.
Hesaplamalar kolaylık amacıyla EURO olarak yapılmıştır. 1 EURO : 175 KZT
1.2- Pazar Durumu
Çivi çok geniş kullanım alanını sahip olmasına rağmen %50’lik kısmını inşaat sektörü oluşturmaktadır. Buna göre üretim yapılacak yerin inşaat sektörüne bakılması şart. Kazakistan Devletinde inşaat yapımı gittikçe artmaktadır. Bunun sebebi yeni yapilanmakta olan bir devlettir, ve son yillarda göze batan nüfüs artışı, artı Kazakistanin devlet yapılanma planının kapsamında yeni evlerin yapılmasi göstermektedir. Kazakistan devleti en büyük olan ve nüfüs artışı en yüksek olan Almatı bölgesinde gelecek 3 yılda Devlet konutlama programi için devlet bütçesinden 300.8 milyar Kazak tengesi ayırıldı. Bu 3 yıl içinde (2008-2010 yy) 26.1 milyon m2 oturma alanı inşaa edilecek. Buda 3500 büyük apartman inşaatı demektir. Şu andaki verilere bakarsak çivi talebinin %80’lik oranı yurtdışından karşılanıyor. Ve bu alış fiyatı ve nakliyatı ekstra masraf oluşturduklarından dolayi pahalıdır, bu da bizim avantajımızdır. Kalan kısmın yani toplam ihtiyacın %20’sini başlarda karşılamayı planlıyoruz.Geçen sene Çivi ithalatı (tüm çeşitler) 50 000 ton. Bu da bizim senelik 10 000 ton kapasite civarında çalışacağımızı göstermektedir.
1.3- Fabrika Yer Seçimi
Fabrika yeri olarak Kostanay ilindeki Jitikara şehri seçilmiştir. Bu şehrin seçilmesinde en büyük neden bu şehirde demir madenin olması ve bu şehirde iş gücünün fazla ve ucuz olmasıdır. Bu şehirden Kazakistanın her yerine demir yollarla ulaşım sağlanmıştır. Artı kara yollarda ulaşımı mükemmeldir. Bunları yüksek oranda inşaat yapılması planan Astana şehri yakın olması ve Almatı şehrine de ulaşımın kolay olması takip eder.
1.4- İstihdam Durumu
|
Personel Tanımı
|
Sayısı
|
Aylık Maaşi
(ortalama tahmini)
|
|
İdari Personel
|
4
|
400
|
|
Mühendis
|
2
|
1 000
|
|
Ustabaşı
|
2
|
600
|
|
Şoför
|
2
|
300
|
|
İşçi
|
25
|
250
|
|
Diğerleri
|
3
|
200
|
|
Toplam
|
63
|
12 250
|
2.BÖLÜM
TEKNİK DEĞERLENDİRME
2.1- Üretim Teknolojisi
Sektörde faaliyet gösteren firmalar farklı-farklı makineleri kullandıkları halde çoğu aynı çalışma prensibine dayanmaktadır. Ancak özel çivi yada döküm çivi üretimi ise biraz daha zor. Çivi Plastik Şekil Verme ile üretilir ve üretiminde pek zorluk yapmaz. Bir kalıp, vurucu, kesici ve çivi hammaddesi tel şeklinde üretimin esasları. Vurucuyu değiştirerek kafa şeklini, kalıbı ise gövde şeklini, kesici uç şeklini değistirerek çok sayıda farklı tip çivi üretilmektedir. Aynı şekilde de hammaddesi olan tel malzemesini ve kalıp boy ile çapının değişimiyle farklı boyutlarda çivi üretimi de mümkün.
Şu anki yüksek teknolojiyi kullanarak yeni nesil makinalar yapılmaktadır. Bu makinelerin kullanımı son derece kolaydır. Operatör makineyi bir kaç dakika içinde ayarlayabilmektedir. Daha sonra sırf çalışma butonuna basarak makinenin diğer ucundan son derece yüksek kaliteli ürünler çıkmaktadır. Bu yeni çivi imalat makineleri dişli krank sistemiyle çalışmaktadır, bu sayede piyasada mevcut makinelerle kıyaslandığında % 50 fazla üretilmesi mümkündür. Bu makinelerle çok geniş bir ürün yelpazesini üretmek mümkündür. Mevcut modellerle 0,81 ile 7,20 mm çaplı ve 12 ile 300 mm uzunlukta muhtelif çiviler ve perçin üretilebilmektedir.
Teknik Özellikler:
|
Tel çapı:
|
0.81-7.20 mm
|
|
Azami parça uzunluğu:
|
25-300 mm
|
|
Azami üretim hızı:
|
650-110 parça/dakika
|
|
ÇİVİ CİNSLERİ
Kafa Şekilleri
Uç Şekilleri
|
Gövde Şekilleri
|
Ama hammadde olarak kullanılan tel en geniş ve tek çap olarak fabrikaya geldiğinden farklı çapta çivi üretimi için hassas tel çekme yardımcı tesise ihtiyaç var ve üretimin bir parçasıdır.
Tel Çekme Tesisleri 'nin Çalışma Prensibi:
Çekilecek telin ucu sivriltme makinasında sivriltilir. Sivri uçlu tel, Tel Çekme Tesisleri 'nin ilk dolabının elmasından geçirilir ve tamburdaki kilit tertibata bağlanır. Ardından tambur çalıştırılır. Tambur döndükçe tambura bağlı tel çekilip tamburun etrafına sarılır. Çekilen tel, çıkış çapı giriş çapından daha küçük olan elmastan geçmekte ve böylece çapı küçültülmektedir.
Çekilen telin başlangıç ucu ilk tamburdaki kilitten çözülür ve üst makaradan geçirilerek ikinci tamburun elmasına iletilir. Çapı daha da küçültmek için bu elmasın içinden çekilir. Tel bu tarzda Tel Çekme Tesisleri 'nin bütün Tel Çekme Dolapları 'ndan sürekli bir biçimde çekilerek istenilen son tel çapı elde edilir.
Tel Çekme Tesisleri 'nin son dolabının tamburu çekilmiş tel ile dolduğunda Tel Çekme Tesisi, bitmiş malzemenin boşaltılması için durdurulur ve ardından yeniden çalıştırılır. (Sürekli kangallama makinası ile bu durumlarda çekme prosesinin durdurulması gerekmez)
Giriş tel kangalı bittiğinde Tel Çekme Tesisi durdurulur. Mevcut kangalın sonu yeni tel kangalın ucuna tel alın kaynak makinesi ile kaynatılır. Ardından imalata devam edilir.
Tel Çekme Dolapları arası telin kazara kopması durumunda iki kopuk uç yine tel alın kaynak makinası ile kaynatılır ve imalata devam edilir.
Tel Çekme Tesisleri 'nin Özellikleri:
|
- Ana gövde, temel, çekme tamburu ve elmas aynası ince taneli demir dökümden imal edilmiştir
- Çekme tamburu ve elmas aynası su soğutmalıdır.
- Dişliler fosforik tunçtan, helezon dişliler yüksek karbonlu çeliktendir.
- 8 mm veya 6 mm'lik çubuklardan 2 mm'ye kadar çivi teli çekilebilmektedir.
- Dikenli tel ve tel örgü teli gibi tel cinslerini de çekilebilmektedir.
- Islak / kaygan tip hassas Tel Çekme Tesisleri 'de mevcuttur.
- Ayrıntı için başvurunuz.
|
Tel Çekme Tesisleri Aksesuarı:
Tel sivriltme makinası, tel alın kaynak makinası, elektrik kontrol panosu, mekanik pul alma tertibatı, verici tel makarası, sürekli kangallama makinası, tungsten karbid tel çekme elmasları ve elmas parlatma ekipmanı.
2.2-Kapasitesi
Önceden verdiğimiz verilere gore 3500 apartmanın hesaplamasını yaparsak: Bir apartman inşaatında 2 ton kadar çivi kullanıllır. Toplam olarak 3 yıl içinde 7000 ton çivi tüketilecek. Eğer bunu aylara bölsek ve 3 yılı 36 ay olarak alırsak ayda 194.5 ton çivi ihtiyacı olacak. Eğer günde kaç ton talep var derseniz ayda 25 calışma günü olarak sayarsak 7.7 ton civi talebi oluyor. Fabrikanin kapaitesi günlük 30 ton çivi üretebilecek şekilde olacak. Bu da aylık 750 ve yıllık 9000 veya 9 000 000 kilogram çivi üretimi demektir. Bizim senelik 10 000 ton kapasite civarında çalışacağımızı göstermektedir.
|
Ürün Cinsi
|
Üretim miktarı(ton/yıl)
|
|
1.63mm x 19.1mm
|
1 000
|
|
2.03mm x 25.4mm
|
1 500
|
|
2.64mm x 31.8mm
|
2 000
|
|
3.66mm x 50.8mm, 76.2mm
|
2 500
|
|
4.06mm x 76.2mm, 101.6
|
3 000
|
Olarak öngörülmüştür.
2.3- Üretim Akış Şeması
|
1-Hammadde(çelik tel)
|
|
2-Tel çekme
|
|
3-Çivi imalatı(PŞV)
|
|
4-Kalite kontrol hattı
|
|
5-Parlatma
|
|
6-Ambalajlama
|
|
7-Depolama
|
|
8-Piyasaya Sevk
|
2.4- Makine ve Teçhizatin Cinsi
|
Makina cinsi
|
Adeti
|
Fiyatı(1 adet)
EURO
|
Tutarı
EURO
|
|
Ana Mak.ve Teç.
|
|
|
|
|
MTG N-1
|
15
|
10 000
|
150 000
|
|
MTG N-2
|
15
|
10 000
|
150 000
|
|
MTG N-3
|
7
|
11 000
|
77 000
|
|
MTG N-4
|
7
|
11 500
|
85 500
|
|
MTG N-5
|
8
|
13 000
|
104 000
|
|
WD-750
|
1
|
22 000
|
22 000
|
|
WD-610
|
1
|
22 000
|
22 000
|
|
WD-560
|
1
|
20 000
|
20 000
|
|
WD-460
|
1
|
18 500
|
18 500
|
|
Yardımcı Mak.ve Teç.
|
|
|
|
|
Parlatma Makinesi
|
15
|
2 000
|
30 000
|
|
Takım Bileme Tezgahı
|
2
|
1 250
|
2 500
|
|
Yedek Takımlar
|
10
|
750
|
7 500
|
|
Çivi Paketleme Makinası
|
2
|
7 500
|
15 000
|
|
Çivi Hunisi
|
2
|
800
|
1 600
|
|
Tel Sivriltme Makinası
|
1
|
2 000
|
2 000
|
|
Tel Alın Kaynak Makinası
|
1
|
3 500
|
3 500
|
|
Elektrik Kontrol Panosu
|
2
|
12 000
|
24 000
|
|
Mekanik Pul Alma Tertibatı
|
4
|
200
|
800
|
|
Verici Tel Makarası
|
70
|
200
|
14 000
|
|
Tungsten Karbid Tel Çekme Elmasları
|
20
|
400
|
8 000
|
|
Elmas Parlatma Ekipmanı
|
1
|
3 000
|
3 000
|
|
Toplam:
|
|
|
758 900
|
Toplam makina ve teçhizat giderleri çizelgede verilmiştir.
Toplam Makina ve Teçhizat Yarıtım Tutarı
|
|
Tutarı
|
|
KZT
|
EURO
|
|
Ana Makina ve Teçhizat Yatırımı
|
113 575 000
|
649 000
|
|
Yardımcı Makina ve Teçhizat Yatırımı
|
19 075 000
|
109 900
|
|
Toplam Makina ve Teçhizat Giderleri
|
132 650 000
|
758 900
|
3.BÖLÜM
3.1- Sabit Yatırım Tutarı
|
Harcamanın Türü
|
EURO
|
|
1.Arsa Bedeli (5 000 m2)
|
100 000
|
|
2.Etüd ve Proje Giderleri
|
15 000
|
|
3.Arazi Düzenleme ve Hazırlık Yapıları
|
10 000
|
|
4.Bina-İnşaat Giderleri (Toplam: 3 600 m2)
|
300 000
|
|
a)Ana Üretim Binası(3 000 m2)
|
250 000
|
|
b)İşletme Binası(100 m2)
|
8 333
|
|
c)Depolar(400 m2)
|
33 333
|
|
d)Garaj ve Tamirhane(100 m2)
|
8 333
|
|
Ana Makina ve Teçhizat Giderleri
|
649 000
|
|
Yardımcı Makina ve Teçhizat Giderleri
|
109 900
|
|
Taşıma ve Sigorta Giderleri
|
35 000
|
|
Montaj Giderleri
|
25 000
|
|
Taşıt Araçları Giderleri
|
10 000
|
|
|
|
|
Sabit Yatırım Tutarı
|
1 253 900
|
3.2- Yıllık Gelir ve Giderler
Hammadde yerli demir kaynaklarından alınmış ve yerli demir-çelik fabrikalarından çok ucuza alınacaktır.
|
Yıllık İşletme Giderinin Türü
|
EURO
|
|
1. Hammadde Giderleri
|
2 014 285
|
|
2. Yardımcı Maddeler Gideri
|
20 000
|
|
3. Yakıt, Su, Elektrik Giderleri
|
75 000
|
|
4. Personel ve İşçilik Giderleri
|
147 000
|
|
5. Bakım ve Onarım Giderleri
|
30 000
|
|
6. İşletme Malzemesi Giderleri
|
4 000
|
|
7. Amortismanlar
|
150 000
|
|
8. Pazarlama ve Satış Giderleri
|
50 000
|
|
A. Yıllık İşletme Giderleri Toplamı
|
2 490 285
|
|
B. Yıllık İşletme Gelirleri Toplamı
|
4 022 998
|
|
C. Brüt Nakit Akımı (B-A)
|
1 532 713
|
|
D. Kesintiler (%40)
|
613 085
|
|
E. Vergi Sonrası Kar
|
919 627
|
3.3- İşletme Sermayesi
Tesisin çalıştırılması için gerekli asgari işletme sermayesi, çalışma devri katsayısına başlı olduğundan, öncelikle çalışma devri katsayısı hesaplanmış, daha sonra yıllık işletme giderleri toplamı çalişma devri katsayısına bölünerek yıllık asgari işletme sermayesi bulunmuştur.
|
İşlemler
|
Ortalama Süre
|
|
Hammaddenin depolama bekleme süresi
|
8 gün
|
|
Üretim süresi
|
6 gün
|
|
Ürünün depoda bekleme süresi
|
16 gün
|
|
Kredili satış vadesi veya süresi
|
20 gün
|
|
Günlük giderleri karşılamak icin toplam yeterli nakit bulundurma süresi
|
7 gün
|
|
Toplam
|
57 gün
|
Çalışma devresi, sermayenin kaç günde bir devredeceğinin göstergesi.
Yılda 250 gün çalışılacağı varsayımı ile;
Çalışma Devresi Katsayısı = 250/57 = 4.38
İşletme Sermaye İhtiyacı = Yıllık İşletme Giderleri / Çalışma Devri Katsayısı
Tam kapasitede yıllık işletme giderleri (amortisman hariç) 2 340 285 EURO olduğunda, yıllık ortalama işletme sermayesi ihtiyacı:
İşletme Sermaye İhtiyacı = 2 340 285 / 4.38 = 534 311 EURO
3.4- Toplam Yatırım Tutarı
Sabit Yatırım Tutarının ve İşletme Sermayesinin Toplamı olarak, Toplam Yatırım Tutarı aşağıda çizelgede verilmiştir.
Toplam Yatırım Tutarı Çizelgesi
|
Harcamalar
|
Tutarı
(EURO)
|
|
Sabit Yatırım Tutarı
|
1 253 900
|
|
İşletme Sermayesi
|
534 311
|
|
Toplam
|
1 788 211
|
3.5- Yatırımın Ekonomik Ömrü
Yatırımın ekonomik (yararlı) ömrü, arsa hariç, sabit yatırım tutarının yıllık ortalama amortismana oranından hesaplanmaktadır.
Buna göre tesisin ekonomik ömrü;
Ekonomik ömrü = (Sabit yatırım tutarı – Arsa) / Yıllık ortalama amortismanı
Ekonomik ömrü = (1 253 900-100 000)/ 150 000 = 7.6926 = 7 yıl, 9 ay
3.6.1- Yatırımın Karlığı
Yatırımın karlığı, vergi sonrası karın, yapılan toplam yatırım miktarına oranı olup, yatırımın yapılan toplam yatırım tutarı bakımından karlığının bir göstergesidir.
Yatırım Karlığı = (Vergi sonrası kar / toplam yatırım tutarı) x 100
Yatırım Karlığı = (919 627/ 1 788 211) x 100 = 51.42 (R=%51.42)
Yatırım, yatırım karlığı bakımından ele alındığında, çok yüksek seviyede karlı bir yatırım sayılır.
3.6.2- Yatırımın Geri Dönüş Süresi
Yatırımın geri dönüş süresi, yatırım kendini amorti etme süresinin bir göstergesidir. Toplam yatırım tutarının, vergi sonrası kar ile amortisman tutarına bolinmesiyle elde edilir.
Yatırım Geri Dönüş Süresi = Toplam yatırım tutarı / (Vergi sonrası kar - Amortisman)
Yatırım Geri Dönüş Süresi = 1 788 211/ (919 627 - 150 000) = 2.3234 = 2 yıl 4 ay
Yatırım kendini 3. yılın sonunda amorti etmiş olacaktır.
